COINOTAG

Kaçırma korkusu ile yatırımcıların zarar etmesine neden olan “fomo” kavramının ne olduğunu ve hangi etkilere sahip olduğunu inceleyelim.

FOMO Nedir?

Fear of Missing Out (Kaçırma Korkusu) kelimelerinin baş harflerinde oluşan FOMO; yatırım dünyasında sıkça duyulan bir kavramdır ve kısaca günceli kaçırma, hareketin bir parçası olamama anlamına gelmektedir. Daha net açıklayabilmek için fiyatında sert yükselişler yaşayan bir yatırım ürününü ele alalım. Fiyatın hızlıca yükseliyor olması, o ürünü takip eden kişilerde yükselişin hiç bitmeden devam edeceği algısını oluşturur. Bu kişiler bir yandan da bu yükselişin bir parçası olamadıkları için hayıflanırlar. Bu nedenle, yükselişi kaçırmamak için alım yapmaya karar verirler fakat bu alımı yaparken hiçbir teknik veya temel göstergeyi dikkate almazlar (bknz: Teknik Analiz ve Temel Analiz Arasındaki Farklar Nelerdir?).

Ne yazık ki, kendileri alım yaptıktan sonra fiyat düşüşe geçer ve tekrar yükselir umuduyla satış yapmayarak beklemeye koyulurlar. Fiyat düşmeye devam ettikçe ya zararı kabullenip satış yaparlar ya da elbet bir gün yükselir umuduyla bekleyişe geçerler. İşte böylece fomoya kapılmış olurlar ve piyasaya yenik düşerler.

FOMO Hangi Etkilere Sahiptir?

Fomoya yani kaçırma korkusuna yenik düşen yatırımcılar, genellikle bakiyelerinin bir kısmını kaybederler. Bu kayıp onların piyasaya olan güvenini sarsar ve yatırım dünyasından silinip giderler. Ya da alım yaptıktan sonra düşen fiyatın tekrar yükselmesini beklerler ve zorunlu olarak hodl yaparlar. Bakiyelerinin bir kısmı zorunlu olarak hodl edilen üründe olduğu için diğer fırsatları kaçırırlar ve bir büyüme elde edemezler.

FOMO’dan Korunmak Mümkün Mü?

Fomoya kapılmamak için işleme girmeden evvel teknik göstergeler mutlaka incelenmelidir (bknz: Teknik Analiz Nedir? Nasıl Yapılır?). Eğer bir direnç bölgesi geçilemediyse veya indikatörlerde şişkinlik mevcut ise işlem açmaktan kaçınılmalıdır. Ya da bir düzeltme hareketi ile fiyatın düşmesini beklemeli ve ondan sonra alım yapılmalıdır.

Tüm bunlara rağmen, fomoya kapılarak işleme girildiyse mutlaka stop loss (zarar kes) emirleri aktif edilmelidir (bknz: Stop Loss (Zarar Kes) Nedir? Nasıl Yapılır?). Böylece olası bir ters hareketten minimum zararla kurtulmuş olursunuz ve bakiyenizde büyük kayıplar yaşamazsınız.

Piyasalara hakim olan duyguyu ifade eden “korku ve açgözlülük endeksi” göstergesinin ne olduğunu ve nasıl yorumlandığını inceleyelim.

Korku ve Açgözlülük Endeksi Nedir?

Birçok yatırım ürününde olduğu gibi kripto paralarda da yatırımcılar çok duygusaldır ve duygularıyla hareket ederler. Ancak çevresel birçok etkenden dolayı piyasaya hakim olan duyguyu tespit etmek zordur. Bu noktada devreye “korku ve açgözlülük endeksi” girer ve piyasaya hakim olan duyguyu yatırımcılara gösterir. Bu endeks 24 saatte bir güncellenir ve 0 ile 100 arasında değerlere sahiptir. 0 (sıfır)’a yaklaşıyor olması korkunun arttığını gösterirken 100’e yaklaşıyor olması açgözlülüğün arttığını göstermektedir (bknz: FUD Nedir? Piyasaları Nasıl Etkiler?).

Korku ve Açgözlülük Endeksi Nasıl Hesaplanır?

Korku ve açgözlülük endeksi hesaplanırken, 6 etken dikkate alınmaktadır ve her bir etken hesaplama içerisinde farkı yüzdelere sahiptir.

1. Volatilite (%25)
2. Piyasa Momentumu veya Hacmi (%25)
3. Sosyal Medya (%15)
4. Anketler (%15)
5. Dominans (%10)
6. Google Trendler (%10)

Korku ve Açgözlülük Endeksi Nasıl Yorumlanır?

Birçok kripto para yatırımcısı bu endeksi takip ederek işlemlerine yön vermektedir.  Genellikle piyasaya korku hakim olduğunda alım yaparlar, açgözlülük hakim olduğunda ise satış yaparlar. Çünkü hiçbir yatırımcı kırmızı renge bürünmüş piyasaları sevmez ve bu düşüşlerde “Acaba daha da düşer mi?” düşüncesiyle alım yapamaz. Ancak piyasaların döngüden ibaret olduğunu bilen kişiler, bu düşüş ile piyasada korkunun arttığını görerek alım yaparlar.

Daha sonrasında piyasa yükselişe geçtiğinde, korku ve açgözlülük endeksinin de yükseldiğini görürler. Bu noktada bir düzeltme hareketinin geleceğini veya düşüş yaşanacağını tahmin ederek satış yaparlar (bknz: Teknik Analiz ve Temel Analiz Arasındaki Farklar Nelerdir?).

Kısaca; korku ve açgözlülük endeksinin, aşırı korkuda olması bir “al” sinyali olarak değerlendirilir. Bu endeksin açgözlülük seviyesine yaklaşması ise “sat” sinyali olarak değerlendirilmektedir. Bu yorumlamaların temelinde; ünlü yatırımcı Warren Buffet’in, “Herkes açgözlülük yaparken siz korkun, herkes korkarken de siz açgözlü olun.” sözü bulunmaktadır.

Yalan veya abartılarak servis edilen olumsuz haberler ile yatırımcıların tedirgin olmasına neden olan “fud” kavramının ne olduğunu ve piyasaları nasıl etkilediğini inceleyelim.

FUD Nedir?

Fear (korku), uncertainty (belirsizlik) ve doubt (şüphe) kelimelerinin baş harflerinde oluşan FUD kavramı, piyasalara servis edilen yalan, yanlış veya abartılı haberleri temsil etmektedir. FUD yapmak manipülatif bir eylemdir ve yatırımcıların tedirgin olmasına neden olur. Tanınmış insanlar, proje sahipleri veya yatırımcıları, borsalar veya büyük şirketler FUD haber yayabilirler. Bu haberlerin servis edilmesindeki amaç, yatırımcıları kokutarak satış yapılmasını sağlamak ve böylece düşüş yaşayan fiyatlardan alım yapmaktır.

FUD Piyasaları Nasıl Etkiler?

FUD sonrası genellikle piyasalara korku hakim olur ve fiyatlarda düşüş yaşanır. Bunun nedeni, gelen haberin olumsuz olması sebebiyle yatırımcıların fiyat düşüşünden etkilenmemek için hemen satış yapmalarıdır. Her yatırımcı düşmekte olan fiyatlardan en az zararla çıkmak için domino etkisiyle satış yaptıkça fiyatlarda hızlı bir çakılma yaşanır. İşte tam bu esnada, piyasalarda FUD olmasına neden olan haberin asılsız olduğu açıklanır ve tekrardan hızlı bir yükseliş başlar. Manipülatif habere sebep olan kişiler ise düşüş esnasında yapmış oldukları alımlar ile kısa sürede büyük kazançlar elde ederler (bknz: MtGox Çalınan Bitcoinleri Ne Zaman Dağıtacak?).

FUD Haberlerden Korunmak için Ne Yapılmalıdır?

FUD yaratacak haberlerden korunmak için mutlaka doğru bilgi kaynağı sunan haber siteleri takip edilmelidir. Piyasalara servis edilen bir haberin kaynağı iyice araştırılmalı ve haber doğrulanmadıkça sakin kalınmalıdır. Aksi halde panik satışı ile gereksiz zararlar edilebilir. Bir diğer önlem olarak ise teknik analiz kavramları iyice öğrenilmeli ve ilgili ürünün grafiğinde teknik açıdan bir sorun görülmedikçe panik yapılmamalıdır (bknz: Teknik Analiz Nedir? Nasıl Yapılır?).