Kripto para piyasasında son dönemlerde yaşanan düşüşlerin ardından yatırımcılar piyasada yeni para kazanma yolları arıyor, bu para kazanma yollarından en yaygın olanlarından biris ise Arbitaj. Bu yazımızda Arbitraj ile ilgili detayları, ne olduğunu, nasıl yapılabileceğini, risklerini ve Arbitraj’ın bir örneğini sizlere aktaracağız.
Arbitraj Nedir?
Arbitraj, piyasadaki fiyat farkından yararlanma yöntemidir. Bu, farklı piyasalarda veya borsalarda fiyat farklılıklarının çıkarılmasını amaçlayan bir alım-satım stratejisidir. Örneğin, bir kripto para bir borsada daha düşük bir fiyata satılıyorsa, yatırımcı bu borsada kripto parayı alabilir ve daha yüksek bir fiyata satılmakta olan başka bir borsaya transfer yaparak satabilir, böylece kar elde edebilir. Arbitraj fırsatları, kripto paralar, hisse senetleri, dövizler ve emtialar gibi çeşitli piyasalarda ortaya çıkabilir.
Arbitraj, yatırımcılar arasında yaygın bir uygulamadır, çünkü farklı piyasalarda mevcut olan küçük fiyat farklılıklarından yararlanmalarına izin verir. Bu fiyat farklılıklarından yararlanarak, yatırımcılar risk almadan getiri elde edebilir. Bu, riskli sermaye maruz kalmadan getiri elde etmek isteyen yatırımcılar için popüler bir strateji haline getirir.
Arbitraj Riskli mi?
Arbitraj, genellikle düşük riskli bir trade stratejisi olarak kabul edilir, çünkü farklı piyasalardaki fiyat farklılıklarından yararlanarak kazanç sağlamayı içerir. Arbitraj fırsatları genellikle küçük ve geçicidir, yatırımcılar bunlardan yararlanmak için hızlı hareket etmelidir.
Bununla birlikte, arbitrajla ilgili bazı riskler vardır. Örneğin, bir tüccar yeterince hızlı bir şekilde işlem yapamıyorsa, fiyat farkı kaybolabilir, sonuç olarak bir kayıp oluşturabilir. Ayrıca, arbitraj işlemleri karmaşık olabilir ve başarıyla gerçekleştirmek için yüksek düzeyde uzmanlık ve bilgi gerektirebilir. Bu nedenle, arbitraj tüm yatırımcılar için uygun olmayabilir.
Arbitrajı trade stratejisi olarak kullanmadan önce tüccarların riskleri ve potansiyel kazançları dikkatlice değerlendirmeleri önemlidir. (Bknz: Proof Of Work Nedir?)
Kripto Para Arbitrajının Avantajları
Arbitrajın ana avantajlarından bazıları şunlardır:
- Düşük Risk: Arbitraj, farklı borsalar arasındaki küçük fiyat farklarından yararlanmayı içerdiğinden genellikle düşük riskli bir ticaret stratejisi olarak kabul edilir. Bunun nedeni, arbitraj yönteminde potansiyel karın genellikle küçük olması ve tüccarın önemli piyasa risklerine maruz kalmamasıdır.
- Yüksek Getiriler: Düşük riskli olmasına rağmen, arbitraj potansiyel olarak yüksek getiriler sunabilir. Bunun nedeni, kripto piyasalarının çok volatil olması ve borsalar arasındaki fiyat farklarının önemli olmasıdır. Bu farklardan yararlanarak, yatırımcılar yatırımlarından potansiyel olarak ciddi getiriler elde edebilirler.
- Artan Likidite: Kripto arbitrajı, kripto para birimlerine olan talebi artırmak için de kullanılabilir. Bir borsada alım yaparak ve diğerinde satarak, arbitraj yatırımcıları arasında farklı borsalar arasında sermaye aktarımını sağlayabilir, piyasadaki genel likiditeyi artırabilir.
Kripto Para Arbitrajının Dezavantajları
Arbitrajın avantajları olduğu kadar dezavantajları da bulunmaktadır, yatırımcılar bu dezavantajları öğrenmeli ve bazı riskleri anlamalıdır:
- Düşük İşlem Ücretleri: Kripto arbitrajın ana dezavantajlarından biri, yüksek işlem ücretleridir. Arbitraj işlemleri, birden fazla borsada kripto para birimleri alıp satmayı içerdiğinden, bu işlemlerin maliyetleri hızla artabilir. Bu, arbitraj işleminden elde edilen kârı azaltabilir ve yatırımcının beklediği toplam getiriyi azaltabilir.
- Piyasa Oynaklığı: Kripto arbitrajın diğer bir dezavantajı, kripto piyasasındaki yüksek volatilitedir. Fiyatların hızla değişebilmesi nedeniyle, arbitraj fırsatlarının ne zaman ortaya çıkacağını tahmin etmek zor olabilir. Bu, yatırımcıların arbitraj işlemlerini başarıyla gerçekleştirmesini zorlaştırabilir ve piyasa onlara karşı hareket ederse zararlara neden olabilir.
- Zaman: Kripto arbitrajı aynı zamanda zaman alıcı olabilir, çünkü arbitraj fırsatlarını değerlendirmek için yatırımcıların borsalardaki fiyatları izlemesi ve hızlı bir şekilde işlem yapması gerekir. Bu, zaman ayıramayan yatırımcılar için zor olabilir.
Kripto Borsalarında Fiyat Farkları Neden Oluşur?
Kripto fiyatları, farklı nedenlerden dolayı farklı borsalarda değişebilir. Fiyat farklılıklarına neden olan ana faktörleri 3 başlık altında inceleyebiliriz:
- Farklı İşlem Hacimleri: Kripto borsaları arasındaki fiyat farklılıklarının bir nedeni, farklı işlem hacimlerine sahip olmalarıdır. Örneğin, daha yüksek işlem hacmine sahip bir borsa, daha fazla likiditeye sahip olabilir ve bu da kripto para birimleri için daha düşük fiyatların oluşmasına neden olabilir. Diğer taraftan, daha düşük işlem hacmine sahip bir borsa, daha az likiditeye sahip olabilir ve bu da kripto para birimleri için daha yüksek fiyatların oluşmasına neden olabilir.
- Farklı İşlem Çiftleri: Kripto borsaları arasındaki fiyat farklılıklarının başka bir nedeni, farklı işlem çiftleri sunmalarıdır. Örneğin, bir borsa belirli bir kripto para birimini farklı fiatsı para birimleri veya diğer kripto para birimleri ile çift olarak sunabilir. Bu, kripto para biriminin değerinin çift olduğu çiftin değerine bağlı olarak değişebilmesine neden olabilir ve böylece borsalar arasında fiyat farklılıkları oluşabilir.
- Farklı İşlem Ücretleri: Kripto borsaları da kripto para birimlerini satın almak ve satmak için farklı işlem ücreti talep edebilir, bu da fiyatlarını etkileyebilir. Örneğin, daha düşük işlem ücreti talep eden bir borsa, kripto para birimleri için daha düşük fiyatlar sunabilirken, daha yüksek işlem ücreti talep eden bir borsa, daha yüksek fiyatlar sunabilir.
Kripto Arbitrajının Türleri
Simple Arbitrage
Bu, en temel kripto arbitrajıdır ve iki veya daha fazla borsa arasındaki fiyat farklılıklarından yararlanmayı içerir. Örneğin, bir kripto para biriminin bir borsada daha düşük bir fiyata satılıyorsa, bir yatırımcı o kripto para birimini o borsada alabilir. Ardından daha yüksek bir fiyata başka bir borsada satabilir ve böylece kar elde edebilir.
Triangle Arbitrage
Daha karmaşık bir arbitraj türüdür ve üç veya daha fazla borsa arasındaki fiyat farklılıklarından yararlanmayı içerir. Örneğin, yatırımcı bir borsada kripto para birimini alabilir, başka bir borsada satabilir ve sonra üçüncü bir borsada daha düşük bir fiyata geri alabilirse, fiyat farklılıklarından kar edebilir.
Cross-Exchange Arbitrage
Bu arbitraj türü ise kripto borsaları ve geleneksel finansal piyasalar arasındaki fiyat farklılıklarından yararlanmayı içerir. Örneğin, bir kripto para birimi kripto borsasında, geleneksel borsaya göre daha yüksek bir fiyata satılıyorsa, yatırımcı o kripto para birimini geleneksel borsadan alabilir ve kripto borsasında satabilir, böylece kar elde edebilir.
Arbitraj Örneği
İki farklı borsada oluşan fiyat farkından bir örneği inceleyelim:
Bu Stellar (XLM) örneğine göre, yazı sırasında XLM/Ethereum paritesi USD bazında Huobi borsasında 0.0837$ seviyesinde işlem görürken, Gate.io borsasında 0.0843$ seviyesinde işlem görüyor.
Arbitraj yapmak için Huobi borsasında XLM/ETH paritesinden XLM alıp, Gate.io borsasında XLM/ETH satmamız gerekmektedir ve bu arbitraj farkı bizlere yüzdelik olarak 0.71% kar elde etmemizi sağlayacaktır.
Algoritmik Olarak Kripto Arbitrajından Nasıl Yararlanılır?
Algoritmik olarak kripto arbitrajından yararlanmak için, yatırımcının arbitraj işlemlerini otomatik olarak belirleyip yürütmek için tasarlanmış bir bilgisayar programı veya algoritması kullanması gerekir. Bu tür bir algoritma, birden çok borsadaki fiyatları izleyebilir ve karlı bir arbitraj fırsatı belirlediğinde işlemleri otomatik olarak yürütebilir.
Bir kripto arbitraj algoritması kullanmak için, yatırımcının öncelikle izlemek istedikleri borsaları ve alım-satım yapmak istediği kripto para birimlerini seçmesi gerekir. Algoritma daha sonra bu borsalardaki fiyatları sürekli olarak izler ve arbitraj fırsatlarını belirlemek için bunları karşılaştırır.
