Fusaka güncellemesi: Ethereum, Fusaka yükseltmesi için ana ağ devreye alma tarihini 3 Aralık 2025 olarak belirledi. Bu güncelleme, rolluplar için blob kapasitesini artırarak işlem ücretlerini düşürmeyi hedefliyor. Geliştiriciler, istemci kararlılığını test edip kalan hataları giderirken kademeli artırımlarla ilerleyecek.
-
Fusaka için ana ağ devreye alma tarihi 3 Aralık 2025 olarak belirlendi
-
Blob kapasitesi, işlem ücretlerini azaltmak için iki aşamalı olarak artırılacak (blok başına önce 10/15, sonra 14/21 blob).
-
Testlerde bazı istemci ve ckzg kütüphanesi sorunları tespit edildi; ana ağ öncesi Devnet-6 ve shadow fork’lar planlanıyor.
Fusaka güncellemesi: Ethereum, rolluplar için blob kapasitesini artırarak işlem ücretlerini düşürmek adına 3 Aralık 2025’te ana ağda aktif hale getirmeyi planlıyor — geliştirici takvimi ve test notlarını okuyun.
Fusaka güncellemesi nedir ve ne zaman devreye girecek?
Fusaka güncellemesi, Ethereum protokolünde rolluplar için blob kapasitesini artırarak işlem ücretlerini düşürmeyi amaçlayan kademeli bir yükseltmedir. Geliştiriciler, başarılı Devnet-6 testleri ve nihai istemci sürümleri sonrası 3 Aralık 2025’te ana ağda devreye alma hedefinde anlaştı.
Fusaka, rolluplar için blob kapasitesini nasıl artıracak?
Geliştiriciler, riski azaltmak için iki aşamalı bir kapasite artışı planlıyor: önce blok başına 10/15 blob, ardından 14/21 blob kapasite getirilecek. Bloblar, rollupların Ethereum üzerinde işlem verilerini ucuz şekilde yayınlamak için kullandığı geçici veri paketleridir. Kademeli artış, ağ kararlılığı izlenerek aşırı yük riskini azaltıyor.
Geliştiriciler Fusaka’nın zaman çizelgesini neden öne çekti?
Geliştiriciler, artan ölçeklenme baskısı ve işlem ücretlerindeki yükselişi hafifletmek için rolluplara daha erken daha fazla blob alanı açmak amacıyla zaman çizelgesini hızlandırdı. Fusaka Devnet-5 testlerinde bazı yazılım hataları ve yapılandırma sorunları görüldü, ancak kararlı hale gelince blob kapasitesinde kademeli artışlarla risk yönetimi benimsenmesine karar verildi.
Testler istemci performansı ve hatalar hakkında ne gösterdi?
Fusaka Devnet-5’te Prysm doğrulayıcı istemci yüksek yük altında zorluk yaşadı, “orphan block” (yetim blok) üretimi görüldü. Ayrıca blob doğrulamaları için kullanılan ckzg kütüphanesinde bir hata belirlendi ve düzeltildi. Daha az kaynak tüketen bir ckzg sürümü istemci yükseltmelerini kolaylaştırmak için hazırlanıyor.
Geliştirici notları, araştırmacı Christine Kim ve Ethereum araştırmacısı Justin Traglia’nın yorumları zaman çizelgesinde düzenlemeler yapılmasına ışık tuttu. Ethereum Vakfı ise çağrı özetlerine göre şu aşamada yorum yapmadı.
Daha fazla test ve sürümler ne zaman olacak?
Geliştirici çağrılarında, blob kapasitesi hedeflerini doğrulamak için yakında Devnet-6’nın yapılacağı bildirildi. Bunun ardından halka açık test ağları ve ana ağ devreye almadan önce shadow fork’lar gerçekleştirilecek. Yeni hatalar çıkması durumunda gecikmeler yaşanabilir.
Fusaka önceki güncellemelerle nasıl bağlantılı?
Fusaka, Mayıs ayında hayata geçen Pectra güncellemesinin ardından geliyor. Pectra, veri kapasitesini ve staking limitlerini artırarak Ethereum’u daha erişilebilir kılmıştı. Fusaka ise rollupların büyümesini sürdürülebilir kılmak için blob kapasitesini hızla artırmaya odaklanıyor.
Sıkça Sorulan Sorular
Fusaka rolluplar için işlem ücretlerini hemen düşürecek mi?
Fusaka, rollupların veri işlem maliyetlerini azaltmak üzere kademeli blob kapasitesi artışları getiriyor; ancak ücretlerin düşüşü rollup benimseme oranı ve ağ talebine bağlı olarak değişecek. Kademeli artışlar kapasite ile ağ kararlılığı arasında denge kurmayı hedefliyor.
Düğüm (node) işletmecileri 3 Aralık 2025’ten önce yazılım güncellemesi yapmalı mı?
Evet. Düğüm operatörleri, 3 Aralık 2025 hedef devreye alma öncesinde uyumluluğu sağlamak için paketlenmiş istemci sürümlerini yüklemeli, test ağlarına katılmalı ve shadow fork’larda görev almalıdır.
Özetle
- Fusaka devreye alma tarihi: Testler ve hata düzeltmeler tamamlandıktan sonra 3 Aralık 2025 olarak hedefleniyor.
- Kademeli blob artışları: Rollupları desteklemek ve işlem ücretlerini düşürmek için blok başına önce 10/15, sonra 14/21 blob kapasitesi artırılacak.
- Test ve istemci kararlılığı: Devnet-5 Prysm ve ckzg sorunlarını ortaya çıkardı; Devnet-6, shadow fork ve toplanan sürümlerle riskler azaltılacak.
Sonuç
Fusaka güncellemesi, Ethereum’un rollup kapasitesini artırma yol haritasını hızlandırıyor, büyük blob limitleri kademeli olarak getirilip, 3 Aralık 2025’te ana ağda aktif edilecek. Düğüm operatörleri ve rollup ekipleri, sorunsuz geçiş ve kullanıcılar için daha düşük ücretler sağlamak adına Devnet-6 ve shadow fork’larda aktif rol almalıdır.
