Bir garip TL hikayesi: Neyi farklı yapıyoruz ki farklı sonuç bekliyoruz?
Bitkisel hayatta misali, yaklaşık 6-7 hafta boyunca 6,85 seviyesinde yatay bir seyir izleyen USD/TRY kuru, uyanarak adeta göğü deldi. Bayram öncesi, kur cephesinde başlayan psikolojik 7 seviyesine doğru yukarı yönlü kıpırdanma, bayram ertesi ilk işi günü, Londra’da TL kıtlığı ile %1,050 seviyesine çıkan gecelik faizler ile 6,90 seviyelerine kadar gerilemesi ardından dün 7,31 seviyesine kadar yükselerek tarihi zirvesini bir adım daha yukarı taşıdı.
İşin üzücü tarafı, ABD Doları’nın küresel çapta itilip kakıldığı bir dönemde (dolar endeksi son 28 ayın en düşük seviyesinde) bizim paramızın dolar karşısında tarihin en düşük seviyesine geriliyor! Acaba, tüm dünya, önüne arkasına bakmadan dolar satarak hisse senedi, kıymetli metal ve hatta kripto paraları alırken, neden bir tek Türk Lirası satılıyor?
İlk önce çok uzaklara gitmeyelim. İçeride, yurtiçi yerleşiklerin döviz tevdiat hesaplarının tüm zamanların zirvesinde olduğunu hatırlayalım. Bunun adı dolarizasyon, yani yerel paradan kaçış. Sebebi? Bir, güven eksikliği, iki, negatif reel getiriye sahip Türk Lirası.
Dışarıda ise son dönemde yapılan sık ve ani değişiklikler nedeniyle yabancı yatırımcıda yaşanan güven erozyonun tetiklediği TL varlıklardan bitmek bilmeyen kaçışa, ısınan ekonomi nedeniyle artan cari işlemler açığının da yarattığı reel döviz talebi eklenince, sonuç pek de şaşırtıcı olmadı.
En önemli ise, rezervlerde yaşanan erime. TCMB’nin 2013’de 115 milyar dolar ile zirve yapan brüt döviz rezervleri, dün 46,7 milyar dolar ile son 15 senenin dibine geriledi. Son 1 haftada 4,3 milyar dolar rezerv kaybı yaşanırken, yılbaşına göre kayıp ise yaklaşık 35 milyar dolar oldu.
TCMB’nin rezervlerinde erime yetmezmiş gibi, devreye bu sefer de kamu bankaları döviz satarak (açık pozisyon vererek) yetişmeye çalıştığını haftalardır yazıyoruz. BDDK verilerine göre, 24 Temmuz ile biten haftada, kamu bankalarının Yabancı Para Net Genel 10,2 milyar dolar ile rekor seviyeye yükseldi (mevzuata göre verilebilecek azami açık 8 milyar dolar) yani yasal özkaynakların %20’si ile çizilen kırmızı çizgi de aşılmış.
Kurun 6,85 seviyesinden 7,30’a 1 haftada geldiği düşünülürse, 10,2 milyar dolar açık pozisyonun kamu bankalarını bilançosunda yaratacağı kambiyo zararını varın siz hesaplamaya çalışın!
TCMB rezervlerinde yaşanan gözle görülür aşınmaya ilaveten, kırmızıya dayanan kamu bankalarının müdahale gücü, daha basit bir anlatımla elimizin ne kadar zayıfladığının artık görülmesi ve mevcut tablonun sürdürülebilir olmadığı yönünde artan kaygılar, dün yaşanan TL varlıklarda erimenin ana nedenidir.
Yukarıda sıraladığımız temel nedenlerin en azından birkaçı düzeltilmedikçe, piyasaların istikrara kavuşmasının zor olabileceğini düşünyoruz. Gündemimiz uzunca bir süre yurtdışından yurtiçine dönecektir.
USD/TRY – daha iyi olmadan önce işler daha da kötüleşecek
USDTRY kurunda, IIF raporlarına göre TL açısından fair value (makul değer) 7,50 seviyesi olarak hesaplanıyor. Teknik bir bakış açısı ile, yukarda 7,50-7,77 bölgesine varan bir yükseliş eğilimi bizleri çok da şaşırtmayacaktır.
Kaynak: İktisatbank Günlük Bülten
Döviz yorumu CoinOtag’a ait değildir, Uzman yorumu naklen alınmıştır. CoinOtağ hiçbir kazanç veya kayıptan sorumlu tutulmaz.
