Avrupa Merkez Bankası (ECB), Euro’nun uluslararası rolüne ilişkin yakın tarihli bir incelemede, itibari para birimlerinin küresel çekiciliğinin ekonomik temellere bağlı olduğunu, ancak dijital paranın bazı özelliklerinin, ihraç eden yargı yetkisinin ötesinde benimsenmesini teşvik edebileceğini belirtti. Düzenleyici, belirli tasarım özelliklerinin aynı zamanda yerleşik olmayanları bir ödeme aracı, hesap birimi ve değer saklama aracı olarak dijital bir euro kullanmaya teşvik edebileceğini söylüyor.
Banka, merkez bankası dijital para biriminin (CBDC) ihraççının bilançosunda bir talep olacağı ve muhabir bankacılığı içeren geleneksel sınır ötesi işlemlerle ilişkili riskleri azaltabileceği için kilit bir özellik olduğuna dikkat çekiyor.
Bir CBDC ayrıca daha düşük işlem maliyetleri getirecek, ödeme hizmetlerine erişimi genişletecek ve aracıların kâr marjlarını azaltacaktır. Örneğin, havale transferleri daha verimli hale gelebilir.
Euro Bölgesi merkez bankası, bir CBDC’nin, zayıf ekonomilere sahip ülkelerde istikrarsız ulusal para birimlerinin yerine kısmen veya tamamen hareket ederek yerel bir ödeme aracı, tasarruf aracı ve nihayetinde hesap birimi haline gelebileceğine inanıyor. Dijital para birimi, elektronik faturaların, makbuzların, kimliklerin ve imzaların kullanımını kolaylaştıracaktır. Son kullanıcılar, büyük teknoloji şirketlerinin sunduğu ürünlerle rekabet eden ürünlere erişimden yararlanabilir.
ECB, Yabancı Teknoloji Devlerinin Ödemelere Hakim Olmasından Endişeli
Avrupa Merkez Bankası, bir CBDC’nin yerel ödeme sistemlerinin özerkliğini korumaya yardımcı olacağını vurguluyor. Öte yandan, bir merkez bankasının dijital bir para birimi sunamaması, finansal sistemin istikrarı için riskler doğuracaktır. Raporun CBDC bölümünün yazarları Massimo Ferrari ve Arnaud Mehl uyarıyor:
Bir endişe, yerel ve sınır ötesi ödemelerin, gelecekte potansiyel olarak yapay para birimleri sunan yabancı teknoloji devleri de dahil olmak üzere, yerli olmayan sağlayıcıların hakim olduğu bir durum olabilir.
Küresel sosyal medya platformu Facebook gibi şirketler, geniş müşteri tabanları nedeniyle popülaritesi hızla artabilecek kendi yerel para birimlerini geliştirmek için çalışıyor. Ekonomistlere göre,
Bu yalnızca finansal sistemin istikrarını tehdit etmekle kalmaz, aynı zamanda bireyler ve tüccarlar da güçlü piyasa gücüne sahip az sayıda baskın sağlayıcıya karşı savunmasız kalır.”
Ferrari ve Mehl, “merkez bankalarının para politikası görevlerini ve son kredi mercii olarak rollerini yerine getirme yeteneğinin etkileneceğini” düşünüyor.
Çarşamba günü yayınlanan çalışma aynı zamanda bir dijital para birimi için alternatif tasarım seçeneklerini araştırıyor ve belirli özelliklerin, bir CBDC’nin olduğu para biriminin küresel erişimini ve uluslararası rolünü belirleyeceğini belirtiyor. Bu özellikler arasında yurt içi olmayan ödeme sistemleriyle birlikte çalışabilirlik, yerleşik olmayanlar tarafından kullanım üzerindeki kısıtlamalar, kullanıcı anonimliği ve çevrimiçi ve çevrimdışı transferler ve ödemeler için temel mekanizma yer alıyor.
Raporda, “Dijital bir euro, euronun küresel çekiciliğini güçlendirmeye katkıda bulunabilir, ancak istikrarlı temeller, ihraç eden ekonominin büyüklüğü ve finansal piyasaların likiditesi gibi uluslararası para birimi durumunu tanımlayan temel güçleri değiştirmez”, diyor.
ECB henüz dijital bir euro projesi başlatmadı. Yetkililer daha önce, Yönetim Konseyi’nin kararının 2021’in ortalarında bekleneceğini belirtmişlerdi. Çin, ABD ve Rusya da dahil olmak üzere düzinelerce ülke halihazırda CBDC ihraç etmek için çalışıyor.
